Erdoğan’dan Sert Çıkış
Erdoğan, “Finlandiya’ya karşı tavrımız olumlu ama İsveç’e karşı olumlu değil” dedi.
Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Finlandiya’nın NATO üyelik müracaatsuna olumlu baktığını fakat İsveç’in hedefini desteklemediğini söyledi. Erdoğan , AK Parti’li milletvekillerine hitaben yaptığı konuşmada , NATO uygulamalarına dair “Finlandiya’ya karşı tavrımız olumlu ama İsveç’e karşı olumlu değil” dedi .
İsveç ve Finlandiya geride bıraktığımız sene Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden sonra trans-Atlantik savunma paktına katılmak amacıyla müracaatte bulundular, fakat Türkiye’den beklenmedik itirazlarla karşılaştılar ve o zamandan beri desteğini kazanmaya çalıştılar. Ankara, başta Helsinki ve Stockholm olmak üzere, Türkiye ve Avrupa Birliği doğrulusunda terör teşkilatı olarak kabul edilen ve 2016’daki vuruş girişiminden mesul tuttuğu bir başka küme olan Kürdistan İşçi Partisi’ne (PKK) karşı daha sert bir tavır alınmasını istiyor.
Üç ülke, geride bıraktığımız Haziran’da Madrid’de ileriye dönük bir yol üstünde anlaşmaya vardı, fakat Ankara, Stockholm’de aşırı sağcı bir Danimarkalı siyasetçinin Müslümanların mübarek kitabı Kuran’ın bir nüshasını yaktığı protestolar ardından gerginliğin yükselmesi üstüne geride bıraktığımız ay görüşmeleri askıya aldı. Erdoğan , “İsveç bu noktada uğraşmamalı. Kuran’ın yakılmasına izin verdikleri prosese NATO uygulamalarına ‘evet’ demeyeceğiz . ”
İsveç Dışişleri Bakanı, ifade özgürlüğü konusu ile ilgili ödün veremeyeceğini, fakat İsveç’in Madrid anlaşmasını uygulamaya devam edeceğini söyledi. Ulusal haber ajansı TT’ye verilen demeçte, “İsveç’in NATO delegesi olması amacıyla neyin lüzumlu bulunduğu çok açık ve bu, üçlü anlaşmada yer alan şartları yerine getirmemizdir.”
“Din anlaşmanın bir parçası değil.”
Önce kim onaylanacak?
Hafta sonu Erdoğan, Ankara’nın Finlandiya’nın İsveç’ten evvelce NATO’ya katılmasını kabul edebileceğinin sinyalini verdi. Fakat Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto Pazartesi günü vatanının İsveç ile ortak müracaat planına bağlı kaldığını söyledi. NATO’nun 30 delegesinden sadece Türkiye ve Macaristan, İskandinav ülkelerinin üyeliklerini şimdilik onaylamadı.
Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç amacıyla ayrı süreçlere yönelik planları olup olmadığı sorulduğunda, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, rastgele bir ayrı onaya NATO ve iki İskandinav vatanının karar vereceğini söyledi. Çavuşoğlu, Estonyalı mevkidaşı ile Tallinn’de düzenlediği basın toplantısında, “NATO ve iki ülke ayrı üyelik süreçlerine karar verirse, Türkiye kuşkusuz Finlandiya’nın üyeliğini ayrı ayrı ve daha olumlu değerlendirecektir.” Finlandiya Çarşamba günü, İskandinav komşusuyla ismim ismim ilerleyeceği yönündeki tutumunu yineledi.
Cumhurbaşkanlığı ve hükümetin Finlandiya güvenliği ve dış politikasından mesul ortak komitesi yaptığı açıklamada, “Finlandiya üyelik sürecini İsveç ile beraber ilerletmeye devam ediyor.” dedi. Açıklamada, “Her iki ülkenin de üyeliğinin olası olan en süratli şekilde gerçekleşmesi Finlandiya, İsveç ve bütün NATO’nun çıkarınadır” ifadeleri kullanıldı.