Zerdeçal nedir?
Zencefil familyasından olan zerdeçal, Güneydoğu Asya’ya özgü, köri’nin mühim bir bileşeni olarak da kullanılan, aynı vakitte bir polifenol olan, sarı çiçekli, büyük yapraklı ve çok senelik otsu bir bitkidir. Hint safranı olarak da tanınan zerdeçal’ın kök sapı mutfaklarda baharat olarak kullanıldığı gibi geleneksel tıpta da yararlarına müracat edilen bir bitkidir.
Zerdeçlın hafif keskin, acımsı bir tadı ve topraksı aRoması vardır. Zerdçal kökleri taze olarak kullanmak mümkün ya da kurulandıktan sonra toz durumuna getirilir. Zerdçal bünyesinde ona canlı sarı rengi veren kurkumin gibi kurkuminoidler, dimetoksi kurkumin, bisdemetoksikurkumin, turmeron, atlanton, zingiberon, şekerler, proteinler ve reçineler gibi uçucu yağlar bulunmaktadır.
Zerdçal Gıda Değeri
Bir yemek kaşığı zerdeçal tozunun içerdiği gıda değerleri şunlardır:
Kalori: 29 kcal
Karbonhidrat: 6.31 gram
Protein: 0.91 gram
Lif: 2,1 gram
Yağ: 0.31 gram
Şeker: 0,3 gr
Ayrıca günlük manganez gereksiniminin %26’sı, demir gereksiniminin %16’sı, potasyum gereksiniminin %5’ni ve C vitamininin %3’nü karşılar.
Zerdeçlın yararları nelerdir?
Vitaminler yönünden da varlıklı olan zerdeçal, A vitamini, E vitamini, β-karoten, C vitamini, tiamin klorür (B1 vitamini), riboflavin (B2 vitamini), nikotinik asit (B3 vitamini), pridoksin klorür (B6 vitamini) ve folik asit (B9 vitamini) vitaminlerini içermektedir. Zengin fenolik ve flavonoit bileşikleriyle son derece kuvvetli bir antioksidandır.
Zerdeçl’ın yararları mühim bir bileşeni olan, anti-inflamatuar, antikanser ve antioksidan yararları tespit edilen kurkumin ve onunla yakından temaslı maddeler olan kurkuminoidler’e atfedilir. Kurkuminin insan sağlığı üstünde tesirsi ele alındığında oksidatif ve inflamatuar durumlar, metabolik sendrom, artrit, anksiyete ve hiperlipidemi tedavisinde yardımcı bulunduğu görülmüştür.
Hücresel düzeyde tesirnlik gösteren zerdaçal’ın yararları şunlardır:
Zerdeçal solunum yolu enfeksiyonlarının önüne geçer
İltihaplanmalara namacıyla olan molekülleri baskılar
Kanserli hücrelerin yayılmasını engelleme ve yok olmasında yardımcıdır
Ağrıyı azaltır
Karaciğerin toksinlerden zarar görmesini engeller, işlevlerini iyileştirir
Vücudu serbest radikalleri nötralize eder
Beyin hastalığı ve yaşa bağlı beyin fonksiyonlarındaki azalmayı geciktirir
Hafızayı ve ilgi geliştirir
Kalp hastalığı tehlikesini azaltır
Oksidatif hasarı engel olur
Artrit gibi mafsal hastalıklarına iyi gelir
Depresyonun tesirlerini azaltır
Alzheimer hastalığının tedavisinde yararlı olabilir
Yüksek kolestorelü düşürür
Saman nezlesi semptomlarını azaltır
Zerde.çal bağışıklık seviyelerini artırır ve destekler, kolesterolü düşürür. Kurkumin aynı vakitte kuvvetli bir antioksidan bulunduğu amacıyla bedeni serbest radikallere karşı koruyarak kalp hastalıkları ve kanser tehlikesini azaltır. Alzheimer hastalığının tedavisine yardımcı olur. Alzheimer hastalığı, amiloid plakları adı verdiği protein yumaklarının birikmesinden kaynaklanır. Zerdeçaldaki kurkumin bu plakların temizlenmesine yardımcı olur. Glokom ve katarakt tedavisinde yardımcı olur. Düzenli zerdeçal kullanımı glokomun ilerlemesini durdurur ve ilaveten görme kaybını da engel olur.
Zerde.çal cilt problemlerine da yardımcı olmaktadır. Yapılan bir araştırma, zerdeçalın sedef hastalığı ve egzama gibi cilt rahatsızlıklarının semptomlarını azaltmada yardımcı bulunduğunu göstermiştir. Zerdçaldaki kurkuminin antioksidan özellikleri hücrelere zarar gelmesini engel olur ve bu sayede yaşlanmayı yavaşlatır. İnce çizgi ve kırışıklık oluşumunu tesirli bir şekilde engeller. Zerdeçal, ciltteki ufak yara ve cilt yanıkları iyileştirmede, akne tedavisinde ve böcek ısırıkları amacıyla de kullanmak mümkün.
Kurkumin nedir?
Zerdeçalın ana faktör maddesi kurkumindir. Kurkumin kanser hücrelerinin büyümesini engeller ve kansere karşı koruyucu tesirsi bulunmaktadır. Bazı klinik ispatlar kurkuminin üst solunum yolları enfeksiyonları, depresyon, ülseratif kolit, osteoartrit ve yağlı karaciğer hastalığı amacıyla yararlı olma ihtimalini göstermektedir. Antienflamatuar özellikler, artritli şahıslara yardımcı olabilir. Yapılan çalışmalar kurkuminin beden hücrelerine zarar veren kimyasal olarak aktif moleküller olan serbest radikallerin kuvvetli bir temizleyicisi bulunduğu göstermiştir. Enflamasyonla birlikte serbest radikal hasarı, kardiyovasküler hastalığın asli bir faktörüdür, bu amaçla kurkumin, kalp hastalığını engellemede de rol oynamaktadır. Kurkumin, beyindeki BDNF (beyinden türetilen nörotrofik faktör) seviyelerini artırarak psikiyatrik ve nörolojik hastalıklara karşı koruyucu tesir sağlamaktadır.
Zerdeçal nasıl tüketilebilir?
Zerdçal baharat formunda ya da taze olarak yemeklerde kullanmak mümkün. Günlük alım dozu (toz – rende) ortalama 1 tatlı kaşığı olmalıdır. Taze zerde.çal kökü ince ince kesilerek ya da rendelenerek yemeklere eklenebilir. Taze zencefil ellerde leke bıraktığı amacıyla eldiven kullanılmalıdır. Karabiberdeki piperin isimli bir bileşik bedentaki zerdeçal emilimini artırdığı amacıyla karabiberle zerdeçalı birlikte tüketmede yarar vardır. Yapılan çalışmalar zerdeçalın yağ ile pişirilmesinin bedenin daha çok kurkumin emmesine yardımcı olma ihtimalini göstermiştir. Kurkumin, zeytin ya da hindistancevizi yağındaki yağ gibi yağa bağlandığında, bağırsak doğrulusunda daha basit emildiği düşünülmektedir. Zerde.çal kuru ya da taze durumuyla çay olarak da tüketilebilir. 2 su bardağı su evvelce kaynatılarak ve amacıylae 1 çay kaşığı toz ya da rendelenmiş zerdeçal katılır. Demlenmesi amacıyla 10 dakika bkatılır. İsteğe göre limon ek edilebilir. Sıhhat amaçlariyle daha yüksek miktarda zerdeçal tüketilmek isteniyorsa eksper bir doktor kontrolünde, konsantre formu tablet ya da kapsül olarak kullanmak mümkün.
Zerdeçal zayıflatır mı?
Zerdeçlın bünyesindeki maddeler metabolizmayı uyarır, safra üretimini uyarır, bedene detoksifikasyon ve yağ sindiriminde yardımcı olur bu da yağ hücrelerinin birikmesini zorlaştırır. Her sabah bir bardak zerdeçl suyu içilmesi metabolizmayı uyarmada, bedentaki iltihabı engellemede ya da hafifletmede tesirlidir. 1 bardak ılık suya, 1 çay kaşığı zerdeçal tozu katılır ve karıştırılır. Kurkumin’in mühim içeriği yağda çözünebildiğinden, birkaç damla zeytinyağı katılır. Su bir tutam karabiberle baharatlanabilir, zira biberin içerdiği piperin kurkumin emilimini mühim ölçüde artırır. İsteğe göre içeceğe limon suyu da eklenebilir.
