Baş Dönmesi Neden Olur?
Baş dönmesi, genellikle kişinin kendisini ya da çevresini döndüğü hissine kapılması, dengesini kaybetmesi veya çevresinde dönme hissi yaşaması olarak tanımlanır. Baş dönmesi, birçok farklı nedenden kaynaklanabilir ve genellikle iç kulağın veya beyinle ilgili bir sorunla ilişkilidir.
İşte baş dönmesinin bazı yaygın nedenleri ve belirtileri:
- İç Kulak Sorunları: İç kulaktaki denge organlarındaki sorunlar baş dönmesine neden olabilir. Bunlar arasında Meniere hastalığı, vestibüler nörit, iç kulak iltihabı (labirentit) gibi durumlar yer alır.
- Beyinle İlgili Sorunlar: Beyinle ilgili problemler, özellikle denge merkezleri etkilendiğinde baş dönmesine yol açabilir. Bunlar arasında migren, beyin tümörleri, inme, veya geçici iskemik atak (TIA) gibi durumlar sayılabilir.
- Kan Basıncı Sorunları: Ani yükselen veya düşen kan basıncı, baş dönmesine neden olabilir. Özellikle ani postüral hipotansiyon (dik duruşta ani kan basıncı düşmesi) durumunda baş dönmesi yaygın bir belirtidir.
- İlaç Yan Etkileri: Bazı ilaçlar baş dönmesine yol açabilir. Özellikle iç kulakla ilgili dengede etkili olan ilaçlar, kan basıncını düzenleyen ilaçlar veya sinir sistemini etkileyen ilaçlar bu yan etkiyi tetikleyebilir.
- Stres ve Anksiyete: Zihinsel sağlık sorunları, özellikle stres ve anksiyete baş dönmesine neden olabilir. Bu durumda baş dönmesi genellikle panik atak sırasında ortaya çıkar.
Baş dönmesi belirtileri arasında;
- Odanın dönmesi hissi veya dönme hissinin kendini dengede kaybetme ile birlikte gelmesi,
- Bulantı veya kusma,
- Terleme,
- Görme veya işitme değişiklikleri,
- Dengesizlik hissi veya düşme riski hissi,
- Halsizlik veya baş ağrısı yer alabilir.
Baş dönmesi geçici olabilir veya kronikleşebilir. Geçici baş dönmesi genellikle zararsızdır ve öznel rahatsızlığa neden olurken, kronik baş dönmesi ciddi bir altta yatan sağlık sorununu gösterebilir. Eğer baş dönmesi sık sık tekrarlıyorsa veya diğer belirtilerle birlikte geliyorsa, bir doktora başvurmak önemlidir. Doktor, baş dönmesinin altında yatan nedeni belirlemek ve uygun tedaviyi önermek için bir dizi test yapabilir.
Baş Dönmesi Tanısı Nasıl Konur?
Baş dönmesi tanısı için bir doktora başvurduğunuzda, doktor genellikle detaylı bir tıbbi geçmiş alacak ve belirtileri daha iyi anlamak için fiziksel bir muayene yapacaktır. Ayrıca, baş dönmesi ile ilişkili olabilecek altta yatan tıbbi durumları dışlamak veya teşhis etmek için çeşitli testler yapılabilir.
Bu testler arasında şunlar bulunabilir:
- Kan Testleri: Kan testleri, iç kulak enfeksiyonları, kan şekeri düzeyleri ve tiroid fonksiyonu gibi potansiyel sağlık sorunlarını belirlemeye yardımcı olabilir.
- İşitme Testleri: İşitme testleri, iç kulağın işlevini değerlendirmek için kullanılır. Bu testler arasında odyometri ve işitsel beyin sapı cevabı (ABR) testi bulunur.
- Görüntüleme Testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) taramaları gibi görüntüleme testleri, beyin veya iç kulakta mevcut olan yapısal anormallikleri veya sorunları görselleştirmeye yardımcı olabilir.
- Videonistagmografi (VNG): VNG testi, iç kulağın ve beyinle ilişkili denge sisteminin işlevini değerlendirmek için kullanılır. Bu test sırasında, göz hareketleri özel kameralar kullanılarak izlenir.
- Postüral Testler: Bu testler, hastanın farklı pozisyonlarda baş dönmesi belirtilerini değerlendirmek için kullanılır. Örneğin, Dix-Hallpike testi, benign pozisyonel paroksismal vertigo (BPPV) gibi iç kulakla ilgili bir durumu teşhis etmek için kullanılabilir.
Baş dönmesi tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Örneğin, iç kulak enfeksiyonları antibiyotiklerle tedavi edilebilirken, benign pozisyonel paroksismal vertigo (BPPV) gibi durumlar için fizik tedavi veya Epley manevrası gibi manipülasyon teknikleri önerilebilir. Kronik baş dönmesi durumlarında, yönetim genellikle semptomları hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya odaklanır ve bunlar ilaçlar, fizik tedavi, diyet ve yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir.
