Böbrek Taşı Nedir ? Nasıl oluşur ? Nasıl düşürülür ?

Böbrek Taşı Nedir ?

Böbrek taşı, idrarınızdaki kimyasal ve minerallerin sertleşerek kristalize olduğunda meydana gelen katı kütlelerdir. Böbrek taşları ebat olarak son derece parametre olabilirler. Bazı böbrek taşı formları bir nokta gibi minik olabilir. Bazıları ise birkaç santim arasında büyüyebilir. Bazı hallerde böbrek taşı böbreğin tamamını kaplayacak ebatta olabilir.

Böbrek taşı oluşumu çoğu nedene sahiptir ve böbreklerden mesaneye kadar idrar yolunun rastgele bir kısmını etkileyebilir. Çoğu zaman, idrarın konsantre duruma gelmesi ile minerallerin kristalleşmesi ve birbirlerine yapışması neticesi oluşur.

Böbreklerde meydana gelen taşların;

%80’i kalsiyum oksalat taşları
%10’u strüvit taşları (magnezyum amonyum fosfat)
%5 ila %10’u ürik asit taşları
%1’i sistin (methionin) taşları şeklinde görülür.

Böbrek Taşı Ne Sıklıkla Görülür?

Ülkemiz taş hastalığının sık gördüğünüz bir ülkedir. Ülkemizde hayat sürdüren her 100 bireyin 12-13’ü bu hastalıktan muzdariptir.Böbrek taşları önceden erkeklerde daha sık görülürdü, bugünümüzde ise dünyanın her yerinde böbrek taşlarının kadınlarda görülme sıklığı arttı. Türkiye’de erkek ve kadınlarda böbrekte taşı görülme seviyesi eşittir.

Böbrek Taşı Nedenleri Nelerdir?

Böbrek taşı oluşumuna nelerin sebep olduğunu tam olarak bilmiyoruz, fakat birtakım hayat tipi ve sıhhat etkenleri bunları geliştirme mümkünlülüğünü arttırabilir.

Örneğin:

• Aşırı protein alımı
• Çok D vitamini takviyesi
• Yetersiz ya da çok çok kalsiyum alımı
• Yeterli sıvı tüketilmemesi
• Obezite
• Hormonal bozukluklar
• Metabolizmal bozukluklar
• Gut hastalığı ya da bağırsak hastalıkları ailede taş hastaları olması; şayet anne ya da babada taş hastalığı varsa çocuklarda taş görülme riski 2.5 kat artar; kardeşte varsa risk 4 kat artar.

Böbrek Taşı Bulguları Nelerdir?

Böbrek taşları, böbreğiniz içerisinde hareket edene ya da üretere (idrar kanalı) girene kadar rastgele bir şikayete namacıyla olmayabilir. Her 10 hastanın birisinde ağrı olmaz. Eğer taş kanala girerse ya da böbrekte şişmeye namacıyla olursa, alttaki bulguları ve semptomları yaşayabilirsiniz:

• Kaburgaların altı, yanı ya da gerisinde kuvvetli ağrı
• Alt karın ve kasıklara sunulan ağrı
• Dalgalar durumunda sunulan ağrı
• İdrar yapma esnasında ağrı
• Alışılmadık renklerde idrar (kırmızı, kahverengi, pembe)
• Ağır kokulu idrar
• Mide bulantısı ve kusma
• Devamlı idrar yapma ihtiyacı
• Ateş ve titreme

Böbrek Taşı Düşürme

Böbrek içerisinde meydana gelen taşlar daha sonra zaman içerisinde üretere geçer. Üreter, böbreği mesaneye bağlayan ve idrarın akmasını gerçekleştiren kanaldır.

Küçük ebatlı taşlar (<5 mm) genelde natural olarak üretere düşebilir, fakat yukarıdaki sendromlara namacıyla olarak daha büyük taşlar üreterde sıkışabilir.

Böbrek Taşı Düşmesi Ne Kadar Sürer?
Bir taşın düşmesi amacıyla ne kadar vakit bekleyeceğinizi belirleyen aniden çok etken vardır.

• Taşın büyüklüğü
• Taşın yeri
• Böbrekteki şişme seviyesi
• Taşın büyüklüğü
• Taşın büyüklüğü natural olarak taşın düşüp düşemeyeceği konusu ile ilgili mühim bir etkendür. 4 milimetreden (mm) daha ufak olan taşların yüzde 80’i kendi kendine geçerler.

4–6 mm olan taşların bir tür tedavi gerektirme mümkünlülüğü daha yüksektir, fakat aşağı yukarı yüzde 60’ı natural olarak kendi kendine düşer.6 mm’den büyük taşlar genelde tıbbi tedaviye gereksinim duyarlar. Sadece yüzde 10 seviyesinde natural olarak düşerler.

Taşın yeri

Taşların kendi kendine düşüp düşmeyeceğinde ana etkenlerden birisi de, üreterdeki taş konumudur. Üreterin mesane ile birleştiği yere yakın olan taşların kendi kendine düşme olasılıkları daha yüksektir. Araştırmalar bu taşların yüzde 79’unun kendi başına düştüğünü göstermektedir. Üreter neticesinda mesaneye daha yakın olan taşlar amacıyla bu taşların aşağı yukarı yüzde 48’i rastgele bir tıbbi tedavi olmaksızın geçer.

Böbrekteki şişme seviyesi (Hidronefroz)

İdrar kanalından taş düşerken, meydana getirdiği tıkanıklığa bağlı olarak böbrek içerisinde basınç artışı olur. Böbrekte basınç artışı neticesi böbrek genişler.

Eğer taş kanalda tam bir tıkanıklık yapışsa, taşı düşürmek amacıyla en çok 2 hafta bekleyebiliriz. 2 haftadan sonra büyülenen böbrekte bozulmalar başlar
Eğer taş kanalda tam bir tıkanıklık yapmamışsa, hekim kontrolünde taşı düşürmek amacıyla 1 ay beklenebilir.