Gelişmiş ülkelerde bağımsız kararlar alması beklenilen merkez bankalarının aksine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), son senelerde para politikası kararlarını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Faiz Sebep Enflasyon Sonuç" kuramı ışığında almış ve ekonomi dünyası doğrulusunda kabul edilmeyen bir modelde ısrar ederek Türkiye ekonomisini bir felakete sürüklemişti. Dünyada faiz artırım trendinin hakim bulunduğu bir ekonomik ortamda ısrarlı faiz indirimleri ile enflasyonu rekor civarlara yükselten Merkez Bankası, 28 Mayıs ardından oluşturulan kadro farklılığı ile yanlış politikalarından dönmüş gibi görünse de, Türkiye ekonomisinde yaratılan tahribatın giderilmesi amacıyla yeni ismimlar peş peşe gelmeye devam ediyor. MERKEZ BANKASI'NDAN BANKALARA DOLAR TALİMATI 2018 tercihleri ardından sert bir yükseliş trendine başlayan dolar kuru, 2021 yılının son çeyreğinde önlenemez bir boyuta ulaşmıştı. Gün aşırı yüzde 5 değer kaybeden Türk lirasındaki çöküşü durdurabilmek amacıyla Merkez Bankası doğrulusunda Kur Korumalı Mevduat (KKM) programı yaşama geçirilirken, iktisatçılar bu programın uzun vadede Türk ekonomisine büyük vuruş vurabileceğine ilgi çekmişti. Hayata geçtiği gün itibarıyla dolar/TL paritesinde ani bir düşüş sağlamış olsa da, KKM amacıyla ödenen kur farkları Hazine'nin belini bükmüş durumda. Vergi mükelleflerinin ödemeleri ile doldurulan hazineyi boşaltan sistemden kurtuluş amacıyla butona basılırken, 28 Mayıs ardından vazifeye gelen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın direktifleri neticesi KKM'de tasfiye operasyonu adeta başlatılmıştı. KUR FARKI ÖDEMELERİNİN YÜKÜ BANKALARLA PAYLAŞILACAK Kur Korumalı Mevduat'tan çıkış vakitcinin en mühim ayağını ise bankalar oluşturmakta. Geçtiğimiz aylarda alınan karar ile KKM'nin Hazine'ye getirdiği yükün bir alanı bankaların üstüne yüklenirken, yeni ekonomi idaresi bankaları daha çok fedakarlık yapmaya zorlayacak bir dizi karar almaya devam ediyor. Büyük bir icat olarak lanse edilen KKM, sistemdeki toplam mevduatın dolara endeksli olmasına rağmen kamuoyuna "Liralaşma" olarak tanıtılmıştı. MERKEZ BANKASI O UYGULAMAYI YASAKLADI İktisatçılar ısrarlı uyarıları ve söz hususu düzenin 'dolarizasyon' bulunduğunu belirtmelerine rağmen, iktidar cephesi bu söylemlere kulak asmazken, ekonomide yaşanan farklılıklar Merkez Bankası'nı da piyasalar ile aynı noktaya çekti. 21 Aralık 2021 tarihinde yaşama geçirilen uygulamada tespit edilen toplam para, bugüne kadar TL mevduatı olarak kabul edilirken, Merkez Bankası'nın aldığı karar neticesinde KKM'deki mevduatların bankalar doğrulusunda TL dönüşüm hedeflerinde kullanılması yasaklandı. DOLAR SAHİPLERİNE KÖTÜ HABER! FAİZ ŞARTI KALDIRILDI İlk olarak Temmuz ayında aldığı karar ile turist para mevduattan kur korumalı mevduata dönüşüm amacı programına ve TL payına göre menkul değer tesis ve mecburi karşılık programına son veren TCMB, 25 Eylül'de duyurduğu bildiri ile bankaların TL dönüşümlü KKM hesaplarına yönelik tanıttığı yüzde 30'luk taban faiz mecburiluğunu da kaldırmıştı.Söz hususu hesapları teşvik etmek amacıyle uzun bir vakit yüzde 0 olarak yayılan KKM mecburi karşılık seviyesi ise ilk aşamada yüzde 15, daha ardından alınan karar ile yüzde 25'e çıkarılmış ve bu kararlar ile bankaların elinde tespit edilen 702 milyar liralık likidite çekilmesi sağlanmıştı. KUR KORUMALI 6 HAFTADIR BAŞ AŞAĞI GİDİYOR Yapılan hamlelerin karşılığı BDDK raporlarında meydana çıkarken, 6 haftadır düşüş gösteren KKM'deki en büyük erime 75 milyar lira ile bu hafta gerçekleşti. Yaşanan düşüşün doğru ismimlar atıldığının bir göstergesi bulunduğunu bildiren TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan, gelişen haftalarda yeni kısıtlamaların geleceğinin sinyallerini verdi. Gerileme olumlu bir gözlem bıraksa da, 6 haftalık düşüş trendi öneme alındığında KKM programının sıfırlanması 340 gün vakitcek. Söz hususu sistemi bu kadar üzün vakit vakitsince devam ettirmek istemeyen TCMB, tasfiye vakitcini hızlandıracak bir dizi yeni aşamaya hazırlanırken, bankalara gönderilen "TL mevduat amacı" talimatı, gelişen zamanlarda Kur Korumalı Mevduat'ı nakavt edecek ismim olarak kayıtlara geçebilir.
