SATEM Başkanı Oral, bazı ev sahiplerinin 1 senelik kontratı biten kiracıları çıkartmak istediğini fakat bunun hukuki olarak mümkün olmadığını belirtti. Ev sahipleri, kiracıları aynı evde 5 senedan uzun bir vakit oturuyorsa, kiralarını ise etrafa göre arttırabilmektedir. Bazı mülk sahiplerinin daha yüksek fiyatla yeni kiracı bulmak amacıyla 1 senelik eski kiracılarını ‘kontratın bitti çık' bahanesi ile evden çıkartmaya çalıştığına değinen Samsun Bütün Emlakçılar Meslek Odası (SATEM) Başkanı Mevlüt Oral, 1 senelik sözleşmelerin, kontrat bitiminde kendisini otomatik olarak yenilediğini, bu halde kiracının en çok yüzde 25 zam ile oturmaya devam edebileceğini anlattı. Ev sahiplerinin haklı kira artışı edebilmesi amacıyla kiracının 5 senedan çok bir vakit zarfından mülkte oturması gerektiğinin altını çizen Oral, ev sahiplerinin 5 sene sonra kendi mülklerinin kira ücretini çevredeki evlerin emsal kira bedeline çekebileceğini, bunun amacıyla de mahkeme yolunun açık olduğunu ifade etti. "KİRA ARTIŞ FİYATINI KESTİREMİYORUZ" Eskiden Samsun'da konut çoğunluğu yaşandığını fakat şu anda kiralık konut bulmanın zorlaştığını dile getiren Oral, "Deprem ardından Samsun'a gelenler ve inşaat sektörünün eski süratini kaybetmesiyle boş ev bulmakta zorluk çekiliyor. Bugün Samsun'da 1+1 dairelerin en düşük kira fiyatı 6 bin TL'den başlayıp, 12 bin TL'ye kadar çıkıyor. Bu fiyat artışını biz de kestiremiyoruz” diye konuştu. ESKİ KİRACIYA TAZMİNAT HAKKI Mevlüt Oral konuşmasının devamında; “Bazı ev sahipleri detaylı nedenlerle kiracıları çıkartmak istiyor. ‘Çocuklarım istikbal' ya da ‘kendim oturacağım' diyerek kiracısını çıkartmak istiyor. Vatandaşlar şunu bilsin ki ev sahipleri bir bahane ile kiracısını çıkartıyorsa, mahkeme kararı ile kiracı çıkartılmışsa o evi 2 sene kiraya veremez. Kiraya verirse eski kiracıya tazminat hakkı doğuyor. Mesela 3 bin TL'ye kirada oturan bir şahıs yüzde 25 kira artışıyla 3 bin 750 TL'ye oturması gerekiyor. Kiracıyı çıkartmak istiyor. Çıkan kiracı ise yeni evi 7-8 bin TL'ye zor buluyor. Kiracılardan birtakımları ‘5 bin TL vereyim, evde oturma devam edeyim' derken bu kimi zaman kabul ediliyor kimi zaman de kabul edilmiyor. Hoşgörülü olmayan ev sahiplerine; 'ey ev sahibi; sen hiç kirada oturmadın mı, çocuk okutmadın mı, sorun çekmedin mi?' demek istiyorum. Bu fiyat artışlarında emlakçıların günah keçisi gösterildiğini görüyorum. Emlakçının kiralarına yükselmesinde tesiri olduğunu düşünmüyorum.” ifadelerinde bulundu. 5 YIL SONRA EV KİRASI ÇEVRE EMSALLERİ ORANINDA OLABİLİR Yüzde 25'lik kira artışının yeterli olmayacağı halleri da açıklayan Oral, “Türkiye'de kira kontratları 1 senelik olur. Bu kontrat kendini 1 sene sonra otomatik yeniler. Ev sahibi çıkartmak isterse mahkeme kiracıları koruyor. Haklı olarak kiracıyı çıkartmak isteyen ev sahipleri de var. Yakın vakitte da tanık oldum. 1 kiracı 6-7 senedir oturduğu evde bin TL kira veriyor. Ev sahibi, 5 sene sonra kirasını çevredeki evlerin emsaline göre arttırabilir. Bu hukuki açıdan olabilir. Fakat oturduğu evde 5 seneden az kirada oturanlar ise yüzde 25 kira zammı uygular. Yani kısacası 1 senelik kontratın sonucunda kiracıyı basit basit çıkartamazsınız. Kiracı, 1 senelik kontratın sonunca çıkartılmak isteniyorsa evden çıkmayabilir. Hukuki açıdan bunun bir karşılığı yok. Önemli ölçüt ise burada 5 senesi aşkın bir vakit kiracı olmak. Ev sahipleri, kiracıları 5 senedan çok oturuyorsa kira ücretini çevredeki evlerin kira fiyatına çekebilir. Aksi takdirde yüzde 25 zamdan çoğunu kanunen uygulayamazlar” dedi. KİRACI 5 YILDAN FAZLA OTURUYORSA Mülk sahibi ve kiracıyı ilgilendiren kanuna göre, kiracılar tüketici olarak kabul edilir ve kira artışını 12 aylık ortalama tüketici enflasyonuyla sınırlar. Sözleşmeye daha yüksek bir kira artış seviyesi yazılmış olsa bile geçersizdir. Yıllık kira artışının en çok 12 aylık TÜFE ortalamasına göre yapma hakkı, 5 sene ile sınırlıdır. Beşinci senenin sonucunda ev sahibinin ya da kiracının mahkemeye müracaat ederek 5'inci senedan ileri yeni kira senesinde uygulanacak kira bedelinin belirlemesini isteme hakları var. 5'inci senedan ileri ödenecek kira bedeli belirlenirken, tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim seviyesi, kiralananın hali ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete ideal biçimde olmasına bakılır. 5 senenin sonucunda kira artışı mahkeme kararı ile pazar ortalamasına denk istikbal şekilde yükseltilebilir.kaynak:yeniçaggazetesi.com
