SON DAKİKA | SGK’lılar dikkat! EYT’yi kaçırana 3600 prim günü ile kısmi emeklilik: Kök aylık ne olursa olsun 7.500 lira maaş
Son dakika: Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasını kaçıranlar dikkat! Emeklilik hayatında yeni bir ismim atılıyor.3600 prim günü ile SGK’lı bayanlar 50, erkekler 55 yaşında emekli olabilecek. Yeni düzenlemede kısmi emeklilik formülü ile emekli olanlar da en düşük maaş olan 7.500 TL alabilecek. İşte EYT ardından 3600 prim günü ile kısmi emeklilik şartları ve son dakika haberinin detayları…
Son dakika haberi… EYT yasasından primi yetmeyip yararlanamayanlar amacıyla diğer alternatifler de bulunuyor. Önümüzdeki vakitlarda emeklilik yaşının bilhassa bayanlarda çocuk sayısına göre esnetilmesi, esnafın emekliliği amacıyla lüzumlu prim gün adedinin düşürülmesi gibi yeni ismimlar döneme girmiş olacak. İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre EYT kapsamında olup da primi yetmeyenler kısmi emeklilik hakkından yararlanabilir. Kısmi emeklilikte 15 sene ve 3600 günü dolduranlar daha çok çalışmadan emekli olabilecek.
KÖK MAAŞLAR DA ARTACAK
Sabah’ta yer alan haberde, bunun amacıyla yaş koşulu bayanlarda 58, erkeklerde ise 60’ı buluyor. Aylık tutarı sigorta başlangıcının 2000’den evvelce ve sonra olmasına göre değişiyor. Kısmi emeklilik hakkı kazananlar amacıyla de kök aylıkları ne olursa olsun alacakları aylık 7.500 lira olacak. Temmuz ayında yeni zamla beraber kök maaşlar da artacak.
1- Kısmi emekli (yaşlı) aylığına hak kazanma şartları nelerdir?
Kısmi emeklilik, belli bir yaşa geldiği durumda primini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı tanınıyor. Yaş haddi işe başlama tarihi, çalışılan statüye göre değişiyor. Buna göre, 8 Eylül 1999’dan evvelce sigortalı olanlar 15 sene, 3600 günü dolduğunda 50-60 arası değişen yaşı doldurduğunda emekli olabilir. Bu tarihten sonra çalışmaya başlayanların 4500 günü bitirmesi gerekiyor.
İlk defa çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında başlayan SGK’lılar 25 sene sigortalılık 4500 prim günü doldurduğunda bayan 58 erkek de 60 yaşında emekli aylığı alabilir. Mayıs 2008’den sonra sigortalı olanların primini 1 Ocak Ayı Ayı 2036’ya kadar 5400 güne bitirmesi koşuluyla 63 yaşında emekli aylığına hak kazanabiliyor.
2-1978 doğumlu bir bayan çalışan Nisan 1997’de ilk defa sigorta primi ödemiş ve Ocak Ayı Ayı 2010’da 36000 prim gününü doldurmuştur. Kısmi olarak ne vakit emekli olabilir?
9 Eylül 1999 tarihinden evvelce işe başlangıç sigortası olan bayanlar; 15 sene, 3600 prim günü ve 50 yaşını tamamlamak amacıyla emekli olabilir. 3600 gün prim ödeme miktarını 24 Mayıs 2008-23 Mayıs 2011 tarihleri arasında doldurduğu amacıyla 15 senelik sigorta vakitı ve yaş koşulunı 25 Mayıs 20211 tarihinden sonra yerine getireceği amacıyla kısmi olarak 58 yaşında emekliliğe hak kazanır.
Sigortalıların kısmi yaşlılık aylağına hak kazanacağı kademeli yaş haddi,( bayanlarda 50, erkeklerde 55 yaş, 15 sene çalışma vakitı 3600 prim gün sayısı) hangisi en son sağlandıysa bunun sağlandığı tarihe göre emeklilik hesabı yapılıyor.
3- Kimler 3600 prim günüyle emekli olabilir, aylıklar normal emeklilerden çok mu düşük?
İşsizlik Sigortası Kanunu’na göre 8 Eylül 1981’den evvelce işe başlayan bayanlarla 8 Eylül 1976’dan evvelce işe başlayan erkekler 15 sene sigorta vakitı, 3600 günü tamamlayarak emekli olabilir. Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre 23 Mayıs 2002’de 15 senelik sigortalılık vakitını dolduran bayanlar 50, erkekler de 55 yaşını doldurduysa 3600 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olanlar istediklerinde emekli olabilir. Normal şartlarda emekli olup elde edilecek aylıktan yüzde 25-30 daha düşük oluyor. En düşük emekli aylıkları 7500 lira yükseldiği amacıyla bağlanan aylık düşük de olsa bu tutarda bir gelir söz hususu olacak.
4- Hangi sigortalılar daha basit şartlar ile yaşlılık aylığına hak kazanır?
Çalışmaya başladığı tarihten evvelce malul olanlar, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar, çalışma kuvveti kayıbı olanlar, maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar, erken yaşlandığı teşhis edilenler, özel olarak korunmakta ve bu sigortalıların daha basit şartlarda emekli olabilmelerine imkân tanınıyor.
5- Emekliyim bütün sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başlismim. İşten ayrıldığımda emekli aylığım yine nasıl bağlanır?
Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak artışlar uygulanarak yeni aylık başlangıç tarihi itibarıyla teşhis edilen tutarı ile emeklilik ardından çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından oluşur.
6- Yaşlılık toptan ödemesinin koşulları nelerdir?
Sosyal emniyet sistemine ödenen primler emekli olmaya, aylık bağlanmasına yeterli değilse yaşlılık toptan ödemesi ile primler iade alınabiliyor. Bu ödemeden yararlanabilmek amacıyla bayanların 58, erkeklerin de 60 yaşını doldurması gerekiyor. Mesela 7 bin prim günüyle 60 yaşında emekli olacak bir erkek çalışanın yalnızca 2 bin prim günü varsa bunu geri alabilir.