Ev sahibi-kiracı uyuşmazlıklarında yeni devre yarın 1 Eylül itibarıyla başlıyor. Taraflar evvelce ara bulucuya gidecek. Eğer ara bulucu da uzlaşma sağlayamazsa yargı vakitci başlayacak. ARABULUCU UYGULAMASI YARIN BAŞLIYOR Uyuşmazlıklar; kira alacağı, bedel artırımı, tahliye talebi, komşuluk hukuku ya da tazminat isteğinden kaynaklanabiliyor. Anlaşmazlıklar artınca doğrultular soluğu mahkemede alıyor, bu da yargının iş yükünü azaltacağı belirtiliyor. Yarından sonra doğrultular bundan sonra ilk olarak mahkemenin değil, ara bulucuların yolunu tutacak.Ara bulucuda uzlaşılamazsa mahkemeye gidilecek Ara bulucuya gidildikten sonra doğrultular en geç 4 hafta içerisinde bir karar verecek. Anlaşamazlarsa, bu defa hem kiracıya hem ev sahibine mahkemeye müracaat yolu açılacak.Zorunlu ara buluculuk uygulamasının, bilhassa fahiş kira artışının önüne geçilmesi hususu ile alakalı katkı sağlaması bekleniyor. ARABULUCULUK MERKEZİ AA muhabirinin elde ettiği verilere göre İstanbul Adalet Sarayı'nda 11'i zabıt katibi 13 bireyin görevli bulunduğu Arabuluculuk Merkezi'nde bir evvelceki adli sene devreinde günlük ortalama 300 olan dosya adedinin yeni adli senenin başlayacağı 1 Eylül itibariyle 500'e çıkması öngörülüyor. Bürodaki arabuluculuk müracaat formunu dolduran yurttaşların dosyasını işleme koyan görevliler, kayıtlı 2 bini aşkın arabulucuya dosyaları atayacak. BİRÇOK ANLAŞMAZLIKTA ÖNCE ARABULUCUNUN YOLU TUTULACAK Arabuluculuk uygulamalarına eklenen yeni alanları AA muhabirine değerlendiren Arabulucu Avukat Nur Özden, icra takibi ile başlayan tahliye vakitçleri hariç olmak üzere akla gelen her hususta dava açmadan evvelce arabuluculuk yoluna gidileceğini söyledi. Özden, çoğu alandaki uyuşmazlıklara dair dava açmak yerine evvelce arabulucuya gidileceğine ilgi çekerek, şu şekilde devam etti: "Mesela yan doğrultuınızdaki bina kentsel dönüşüme girdiğinde yıkım ya da inşaat çalışmaları yapılırken sizin binanıza zarar verdiğinde derhal dava açmak yerine arabulucuya gidilecek. Komşular kendi bahçelerine, tarlalarına dikecekleri bitkilerin komşu parsele taşmasından da mesul oldukları amacıyla bu uyuşmazlıklarda da evvelce arabulucu yolu görünüyor. Buna benzer şekilde bir arazi üzerindeki fabrikanın çıkardığı duman, atık vs. komşu araziye zarar veriyorsa doğrultular gene davadan evvelce arabulucuya gidecekler." Arabuluculuğun, doğrultuların birbirini anlamasını ve empati kurmasını sağlamak amacıyla detaylı teknikler kullandığını bildiren Özden, doğrultuların bir miras ya da mal paylaşımı amacıyla mahkemeye gitmek yerine arabulucu önünde bu problemini çözebileceklerini dile getirdi. Özden, tapu işlemleri söz hususu bulunduğu amacıyla doğrultuların zarar görmemesi yönünden bu mevzunun kanunda daha hassas ve detaylı olarak düzenlendiğini ifade ederek, "Arabuluculuk mahkemeye gitmeden, seneler vakitn davalarda birbirine iyice düşman olmadan uyuşmazlığı bitirme fırsatlarımız artıyor." dedi. Taşınmaz devri uyuşmazlıkları hariç olmak üzere başka dört alandaki arabuluculuk amacıyla kanunun 4 haftalık bir vakit öngördüğünü bildiren Özden, şu şekilde mevzuştu: "Bu kadar kısa bir vakitde kesinlikle tüm problemler bitmeyebilir ama pek çok uyuşmazlıkta netice alınacağına inanıyoruz. Yasal olan 4 haftalık vakit bitse de doğrultular gönüllü olarak arabuluculuk vakitcine devam edebilmektedir. Arabuluculuğun en mühim avantajı, doğrultuların kendilerini ifade etme fırsatı bulmalarıdır. Mahkeme vakitcinde doğrultular kendilerini fakat hukuki boyutta anlatabilir ama arabuluculukta greksinimlerini ve menfaatlerini de meydana koyabilirler." KİRACI-MÜLK SAHİBİ KABUL ETTİKLERİ ORANDA UZLAŞABİLİR Akademisyen arabulucu Mesut Öcal, son senelerde Türkiye'de mühim bir gündem maddesi durumuna gelen kiracı-mülk sahibi ilişkilerinin arabuluculuktaki düzenlemeyle yeni bir viraja gireceğini söyledi. Düzenleme evvel bir doğrultuın genel olarak noter yolu ile ihtarname çekerek başka doğrultula uyuşma zemini aradığı, bulamadığı noktada ise dava yolu ile haklarını aramayı tercih ettiğini kaydeden Öcal, "Özellikle kira bedeli hususu ile alakalı kiracı-kiraya veren uyuşmazlıklarının ön plana çıktığını görmekteyiz. Kira bedeli gibi ihtilaf noktalarında arabulucu; doğrultularla ayrı ön görüşmeler yaparak onların direnç ve amaç noktalarını teşhis ederek ortak bir uyuşma aralığı teşhis edebilir ve bunu doğrultulara aktarabilir." ifadelerini kullandı. Öcal, meşru düzenlemeyle kira artış oranının mevzutlar bakımından Temmuz 2024'e kadar en çok yüzde 25 olacağı belirlenerek kiracının korunmasının amaçlandığını hatırlatarak, "Kanaatimce arabuluculuk vakitcinde uyuşmaya varılması halinde uyuşma belgesinin kesinleşmesiyle beraber yüzde 70'lik artış da geçerli kabul edilecektir. Bunun aksini bundan sonra doğrultuların yüzde 25 üstüne çıkamayacağı prensibini benimsemek müzakere yolunun kapanmasına ve arabuluculuk vakitcinin işlevsiz duruma gelmesine sebep olabilir." diye mevzuştu. Avukat Arabulucu Emine Canbolat ise 6325 saseneı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun alakalı maddesine göre, arabuluculuk sonucunda uyuşmaya varılması halinde, doğrultuların anlaşılan hususlar ile alakalı dava açamayacağının altını çizdi. Canbolat, kira sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda alacak kalemlerinin arabuluculuk müzakereleri esnasında açıkça vurgulanması gerektiğine ilgi çekerek, şunları kaydetti: "Arabuluculuk son seans tutanağına da anlaşılan ve anlaşılamayan kalemler yazılmalıdır. Aksi takdirde müracaat hususu yapılmamış ya da müzakere edilmemiş bir alacak kalemi davaya mevzu edilirse o alacak kalemi yönünden usulden reddedilir. Bu vakitçte arabulucunun alacak kalemlerini açıkça belirtmesi kanunu bir zorunluluktur."
